Масакар на едно општество

Се сеќавам на првиот пат кога го гледав "Bowling for Columbine". Го гледав на ТВ Телма и тоа мислам дека беше во периодот меѓу 2004 и 2006, не подоцна и не порано. Се сеќавам на чувствата во врска со филмот и кои елементи најмногу ме потресоа и останаа длабоко во сеќавање. 
Тогаш, интересен ми беше Мерлин Менсон, куриозитетот дека канаѓаните не заклучуваат врати, игнорантноста на обичниот американец.

Вечерва го гледав пак. Години подоцна, но со сосема различни емоции. Можеби тоа е бидејќи сега сум повозрасна, и поинформирано им пристапувам на одредени општествени појави и текови, но не мислам дека тоа е се'. Фактот дека во Америка во последните 10 години од снимањето на филмот се случија десетици нови погрозоморни убиства исто така не е дел од тоа што го чувствувам во моментов. 

Ако во 2004 мислев дека сосема сум ја сфатила пораката на Мур дека во Америка под влијание на мејнстрим медиумите во функција на големите корпорации систематично се создава страв што води до вооружување и насилство, пораката што денес ја извлекувам е сосема друга. 
Филмот ги обработува методите на влевање на тој страв кај населението, како и заедниците кон кои се насочува овој страв. Се укажува на начинот на кој омразата се вкоренува како дел од секојдневието на обичниот човек, а притоа му се дава пристап до оружје за да делува во случај на можна "опасност". 

Но, ова за мене веќе не се чини како некоја појава во земја илјадници километри од тука. Не ми се чини како нешто што можеби еден ден во некоја далечна иднина ќе дојде на мојот праг и агресивно ќе ми чука на врата. Не, ми се чини како да пред малку го гледав на вести. Не го ли прочитав на некој портал пред малку? Она момчено од Штип не ли го направи истото? 

Ми делува како да го живеам Колумбајн. Но, во мојата реалност, не ми треба некој буцмаст документарист да ми објасни како дојдовме ваму. Се плашам дека во оваа реалност ние сите знаеме како и кога се создава омразата. Се создаваше вчера, денес, ја чекам и утре. Знаеме со секој изговорен или прочитан збор, со секој ден што зазорува на мејнстрим но и алтернативните медиуми. Ние сега, повеќе од било кога сме свесни за тоа што ни се случува, но наместо да се бориме, не' понесува стихијата. 

Можеби немаме можност легално да поседуваме оружје, но живееме во време кога агресијата во било која форма може да послужи како куршум. Повторно и повторно учиме дека со поголема омраза, добиваме поголеми ефекти. Така стануваме поуспешни, а слабите маргинализирани и бедни. Да, реков слабите, не маргинализираните. Денес веќе не ни знаеме кој е вистински маргинализиран. 

Збунети сме.

Ги мразиме соседите, ама и тие не' мразат нас.
Ги мразиме успешните, а кога ќе успееме ги мразиме оние кои не успеале.
Ги мразиме различните, па се трудиме да бидеме исти.

Мразејќи ги другите, се мразиме и себе си. 
На волку омраза, никој веќе нема кредибилитет да не' учи за почитта и љубовта. 

ASO повеќе од SEO? Залезот на една ера во пребарувањето.

До пред некоја година, секој нов производ, услуга, медиум, итн. беше клучно да имаат своја веб страна која лесно и брзо може да се најде преку неколку од најпопуларните Интернет пребарувачи. За оваа намена се разви сосема нова наука наречена опримизација на веб пребарување, или "Search Engine Optimization (SEO)".
Денес за се' што ќе ми притреба наместо на Google Search, прво одам на smartphone-от и барам апликација за таа намена. И најчесто моето барање завршува тука. Бидејќи бројот на апликации во Google Play Store и App Store секој ден расте (700.000+ и во двете), станато е тешко за обичниот корисник да го најде она што го бара, а за развивачот на апликацијата да се позиционира меѓу конкуренцијата.
Имињата на апликациите заради истата причина стануваат се' покомплицирани. На пример пред некој ден се намачив да ја најдам Pixlr-o-matic (и' го бев заборавила името), па ја барав како "photo", па "photo editing", и на крај некако ми излезе. 

Овој тренд секоја можна услуга која може да се најде онлајн, вклучувајќи ги и порталите да постои и во форма на мобилна апликација, нема да заврши набргу, туку напротив е само на почеток. Тоа укажува на се' поголемата важност на оптимизацијата на пребарувањето на мобилните апликации, или според новиот термин "App Store Optimization (ASO)". 

ASO е уште млада дисциплина, па затоа и некои работи не се сосема јасни. Правилата на игра во моментов не се дефинирани и се жива материја. Предностите од управувањето со волкава база на апликации не се во целост исползени од главните играчи на пазарот - Android и Apple. Сето ова наскоро ќе се смени, па "експертите" за нови технологии треба внимателно да го следат овој развој. 

Што е она што во моментов знаеме за ASO? На што треба развивачите да внимаваат во моментов?
Најпрво, развивачот треба внимателно да ги осмисли следните работи:

• Име на апликацијата 
• Опис на апликацијата
• Клучни зборови

Ова се трите главни елементи за да се постигне соодветна позиција на апликацијата при пребарувањето во првиот момент. Но овие елементи се многу основни, и тука не завршува работата на развивачите, туку постои следен слој на фактори кои се и текако битни што произлегуваат по лансирањето на апликацијата:

• CTR - Click-through-rate на пребарувањето
• Број на симнувања на апликацијата
• Број на бришења на апликацијата
• Интензитет на користење на апликацијата
• Ажурност на апликацијата (колку е стара и колку е актуелен последниот update)
• Рејтинг на апликацијата

За да се обезбеди висок резултат во горенаведените полиња, клучна алатка е онлајн ПР-от. Вметнување на можности за споделување на апликацијата или содржини од истата на социјалните медиуми, интеграција со Open Graph, таргетирање на креатори на мислењето во различни заедници се само дел од алтернативите. Веќе постојат начини за измамување на некои од резултатите преку различни ботови и сл., но со созревањето на дисциплината, како што бевме сведоци во делот на SEO, можностите за измама се минимални и други вештини се пресудни.

Понатаму, партнерството со издавачкиот тим на продавницата треба да се гради и негува. Можноста за промоција на самата продавница не е новост, но во позадина има и други методи. Релативно е лесно да се најдат членовите од издавачките тимови во секоја од продавниците (Google+, Twitter, etc.), и вреди да се обиде да се комуницира со нив со цел подобро позиционирање на пазарот.

Исто така, несомнено е дека и самиот квалитет на апликацијата е пресуден, но одредени резултати не можат да се постигнат само со ослонување на квалитет и доброволен word-of-mouth. Така што, за креирањето на успешна апликација во денешно време, потребно е големо знаење и систематичност, но и учење од минатото искуство.

Политичката порака на Мадагаскар (трилогија цртани филмови)

Напомена: Текостот подолу содржи информации за трите анимирани филмови Мадагаскар. Не читајте понатаму ако сметате дека овој текст ќе ви влијае на вашето уживање при гледањето на филмовите за прв пат. 

Неодамна разговарав со еден пријател за тоа колку цртаните филмови од нашето детство кои се безвременски, содржат елементи што се обраќаат и на возрасната и на најмладата публика. Една од главните причини за ова е тоа што цртаните филмови се креирани од возрасни за деца, така што јасно е дека финалниот производ е димензиониран за повеќе демографски групи. Второ, оние филмови кои останале во нашите сеќавања и веројатно планираме да им ги прикажуваме и на нашите деца се приказни кои немаат само т.н. "entertainment value", туку се приказни за моралот, правилните животни вредности, вистински лекции по етика.

Дизниевите цртани со кои израснавме беа екранско оживување на бајките и легендите и не' учеа како добрината и љубовта можат да го сменат светот и да ги победат неправдите и злото. Мудроста во овие приказни е скоро еднаква на пораките содржани во низа религиозни четива, пишувани пред стотици години и актуелни се' до денешно време.

Но, во денешно време новите генерации мораат да конзумираат многу повеќе од неколку сега веќе статични дизниеви бајки. Модерната динамика на животот не може да се спореди со она што го гледаме во цртаните од триесетите години од минатиот век. Младите имаат потреба да конзумираат содржини богати со информации, забава, елементи кои побудуваат интерес и понатамошна  интеракција.

Успешна формула за тоа е несомнено трилогијата Мадагаскар, анимиран филм за доживувањата на животните од Њујоршката зоолошка градина.
Што го прави Мадагаскар толку добар? Филмот е совршен спој на есетика, хумор, авантура - вистинско уживање за сите сетила. Бидејќи сите три филмови ги гледав како возрасна, јасно ми е кои елементи на филмовите ми се привлечни мене, а претпоставувам кои на децата. На пример ако мене ми се допаѓа хуморот и суспензијата во текот на целата приказна, на најмладите сигурно им значи акцијата и можноста да се запознаат со нови, за нив непознати животински видови.

Но, ова е само површината. Има ли нешто подлабоко?

Несомнено онаа наједноставна порака наменета за сите демографии е третманот на животните кои живеат во заробеност цел живот. Филмот ги тера луѓето да разберат дека животните кои живеат во зоолошки градини се всушност заробеници и за доброто на нивното здравје и среќа треба да живеат во нивните природни живеалишта (хабитат). Но јас не би запрела тука. Секоја приказна заслужува да се анализира до самото дно, а не верувам дека стигнавме до таму.
Ако од малку подалеку се разгледа целата приказна, тогаш на кратко таа би била: животните уживаат во една од најубавите золошки градини во светот. Храната им се сервира точно во времето кога ќе огладнат, се' им е навидум обезбедено и немаат воопшто потреба да размислуваат за светот надвор од зоолошката. Само зебрата мечтае да го види родното место каде верува дека би била многу посреќна. Кога заради сплет на случајности (предизвикани од бегството на зебрата од зоолошката) излегуваат од зоолошката и завршуваат на Мадагаскар, сфаќаат дека животот не е она што си мислеле. Почнуваат да разбираат всушност кои се тие и дека за преживување треба да се бори, но и работи во групи. Помислата на утопијата во зоолошката им дава волја и сила да се трудат да го најдат својот пат назад. Со јасна заедничка цел и силно пријателство, ја совладуваат далечината и по некој негативец и успеваат да се вратат назад. Но, таму вистината ги удира во очи. После се' што ќе поминат низ своите авантури, им станува јасно дека животот за кој мислеле дека е совршен бил всушност лага и ропство. На крајот одлучуваат да заминат од зоолошката и заедно со група циркуски животни да патуваат низ светот со циркус на кој самите тие се сопственици.

Звучи познато? Ја гледате ли паралелата? За мене, животните претставуваат граѓани на општества во кои владее цензура и диктатура. Иако живееме во модерно време, вакви ги има многу. Со недостиг на информации и суровини/производи, граѓаните имаат привидно совршен живот, бидејќи не знаат за друго. Масовно конзумираат иста еднолична ментална и вистинска храна. Оние кои сонуваат за подобро и веруваат дека е возможно се сметаат за анархисти и закана за добробитот на оние околу нив. Но храбрите постапки на малкуте вакви ќе речам активисти може да придонесат до отварање на очите на целото општество. А кога вистината е достапна и е јасна, тогаш општеството е подготвено да се смени, да доживее промена на системи од деспотизам во демократија. Промена на системите може да се случи само ако се создаде критична маса со силна волја, волја која се добива само со отворени очи.

Оваа порака на трилогијата за мене е најсилна и најдлабока. Тоа што доаѓа во детски филм од 2012 година значи дека светот очајно треба да се разбуди. Секогаш кога вака анализирам се прашувам дали авторот намерно ги втемелил скриените пораки така длабоко за да гледачот се труди да ги бара, или е само мое лично сфаќање. Како и да е, за мене, повеќеслојни пораки во филмови, па макар и цртани се "entertainment value".

Слактивизам или активизам, кое е помало зло?

Во петокот го гледав Кони 2012. Со закаснување, да, но некако немав 30 минути деновиве да посветам на видеото. Видеото во овој момент има околу 70 милиони прегледувања само на YouTube - многу во споредба да речеме на "I will always love you" од Витни по нејзината смрт што има околу 33. Инаку Кони е злосторник од Уганда кој (како и во други афрички воени {пара}формации) во својата "војска" регрутира деца и ги присилува на грозоморни злодела. 

Видеото повикува на две работи: 

1. вклучување во кампања за заробување на Кони преку купување и искористување на "пакет" за подигање на свеста (со постери, алки, налепници - герила алатки), пишување на писма, маилови и телефонски повици до државници = АКТИВИЗАМ
2. споделување на видеото на социјални мрежи и гласно зборување за истото онлајн = СЛАКТИВИЗАМ 

Деновиве критичарите дискутираат дали слактивизамот е еден вид на неполезна појава и дека единствено во комбинација на вистински активизам, проблемите може да се решат преку гласовите на Интернет корисниците.

Тоа не е поентата.

Да погледнеме од една друга перспектива. Слични примери како Кони (иако не во целост и во големина) во последниве години имам видено многу. Од Food Inc. до HOME и Collapse, сите имаат слична цел која ја комуницираат на крајот - ние ќе ви помогнеме да сфатите која е ВИСТИНАТА за одредената проблематика, а вие имате опција сега да ја споделите оваа мудрост со пријателите, понекогаш се повикува на граѓанска непослушност, или пак вршење притисок на креаторите на политиките во земјата.

Интернетот како алтернативен канал на терадиционалните мејнстрим медиуми е одлична алатка за презентирање на теории на заговор, малку познати факти за големи неправди и вешто чувани тајни од очите на јавноста. Како специфичен нов медиум, Интернетот им дава на гледачите/целната публика на располагање пристап до огромна количина на информации, а тие потоа имаат избор да го формираат своето мислење и да одлучат дали и како ќе се активираат за одредена кауза.
Но прашањето е: дали со постоењето на овој избор се елиминира субјективноста која најчесто ја наметнуваат машинериите на мејнстрим медиумите?

Да се вратиме на документарните филмови, тие најчесто го покажуваат своето видување од одредената проблематика. Колку и да вметнуваат аргументи на "другото стојалиште", тие пак ги презентираат информациите во функција на за нив посакуваната вистина. Не велам дека најголемиот број вакви филмови се погрешни и дека намерно ја искривуваат вистината. Не велам дека Кони е лажен и дека тука завршува приказната. Лично се согласувам со повеќето најчесто environmental продукции.

Но суштината на проблемот е - на кое ниво е свеста на Интенрет корисниците, односно гледачите за тоа дека некои виситини се во најмала рака посложени отколку што делуваат? Дали после гледањето на спектакуларно видео како Кони 2012 кое ве тера да заплачете и ви создава гнев кон прокламираните виновници вие сте спремни доволно длабински да истражувате пред да скокнете кон активизам? Точно е дека алатките се таму, Википедија на прво место, па медиуми, блогови, итн., но дали ќе истражувате доволно длабоко и без biases (предрасуди) ќе судите за сите нови информации?

Јас велам - не баш! Мислам дека колку што Интернетот ни дава опција да носиме информирани одлуки, толку и претставува нов канал за машинериите за перење мозоци кои сега имаат уште еден канал за делување. 
Пораката би ми била - не дозволувајте лесно да ве импресионира нечив истражувачки проект. Пред да се впуштите во активизам, па и слактивизам, преиспитајте ги корените на вашата верба во каузата. Размислете дали е можно да сте биле предмет на нов вид на масовна индоктринација?

Како бизнисите да се справат со трендот на C2C услугите?

Во последно време C2C (Customer-to-customer) бизниси масовно никнуваат и се нова омилена тема на колумнистите од технолошките портали, а богами и на "ангелите" инвеститори. 
Бизниси како Zipcar, RelayRiders, Getaround, Airbnb, Netflix, веќе споменатиот Kindle клуб и низа нивни конкуренти се "the talk of the web" во последниве месеци. Иако повеќето се мачат да остварат профит, иновативните бизнис модели ги прават привлечни за инвеститорите, а со самото свое постоење ги размрдуваат традиционалните бизнис парадигми во повеќе индустрии. 
Иако концептот воопшто не е нов и јас ваквите модели ги нарекувам "рециклирани", сепак искористувањето на Интернетот како алатка за посредување при трансакциите меѓу корисник и корисник е во подем. Најадекватен пример за ваков бизнис уште во ерата пред експлозијата на ИКТ се "time-sharing" туристичките услуги. 

Дискусијата е сега насочена кон тоа дали овие нови играчи на пазарот ќе продолжат да се шират и со тоа ќе успеат да опстанат на долг рок, но и дали нивното постоење сериозно ја загрозува профитабилноста на цели индустрии. Меѓу другото, гласно се зборува за размерот на еколошките импликации, односно намалувањето на разни видови на "отпад" и намалување на емисиите на стакленички гасови. Се разбира за ова никој вистински не се грижи, служи единствено како слаткоречив изговор и брендинг.

Не во сите примери трансакциите одат дирекно - корисник со корисник, но заедничко е тоа што на крајот се' се сведува на споделување на едно исто добро меѓу повеќе корисници.  Zipcar на пример поседува сопствена флота на возила кои различни корисници (т.н. Зипстери) имаат можност да ги користат без истите да ги поседуваат, имено возилата се изнајмуваат и на некој начин делат меѓу повеќе возачи. RelayRiders и Getaround се платформи преку кои возачите сопствените возила ги "позајмуваат" на други возачи во близина на органичено време. Сајтовите се супер со тоа што ги нудат сите потребни информации за трансакцијата - каде се наоѓа колата, во каква состојба е, кога е слободна, за колку време сопственикот одговара на барањата, итн. Смартфоните и мобилните апликации се голем фактор во целата "value-preposition" како неделлив сегмент на секоја нова бизнис стратегија. Генерално услугите што овие сајтови ги нудат имаат потенцијал да евоулираат во уште поквалитетни искуства. Сите имаат разработено системи на сигурност и активно работат на доверливост на услугата.

Нема да навлегувам во тоа дали овие нови услуги се нов балон што кај и да е ќе пукне. Лично верувам дека пазарот ќе дозволи најуспешните неколку да опстанат, другите или ќе пропаднат или ќе ги купи конкуренцијата. Поважното прашање е како да реагираат најзасегнатите индустрии кои се соочуваат со неочекувана конкуренција.
Одговорот лежи во онаа старата "if you can't beat them, join them". Би го издвоила примерот на General Motors и партнерството со RelayRiders. Наместо постоењето на услуга како RelayRiders да претставува закана за намалена продажба на возила, за GM оваа ситуација е можност за зголемување на обемот на продажба преку партнерство со "противникот". Се работи за промовирање на возила на GM со вградена т.н. OnStar технологија која овозможува полесно истите да се изнајмуваат користејќи мобилни уреди. 

Поуката е дека конкуренцијата денес доаѓа од онаму од каде што најмаку очекувате. Бизнисите денес треба многу мудро да ги креираат стратегиите и притоа да не ја исклучуваат можноста за изненадувања. Наместо напад, понекогаш е добро и да се подаде рака на оние кои се закана за бизнисот. На крај не треба да заборават дека во природата на луѓето е да се заштеди секогаш кога постои прилика и за оваа цел се користат сите канали и методи на располагање. Интернетот како овозможувач за здружување на луѓето за остварување на заедничките цели само ќе им помага во овие напори. 

Зошто ERP? Зошто е ERP.

Имплементацијата на информатички системи е императив за сите бизниси - од стартапи до традиционални бирократски организации. Неодамна читав за еден многу добар пост за тоа дека причините за неуспехот на проектите за имплементација на ИТ решенија во организациите не лежат во природата на самото решение и колку тоа прилега на потребите и можностите на организацијата. Би сакала прашината од блогот да ја забришам со отварање на прашањето - зошто пропаѓаат овие обемни и скапи проекти?

ИТ решенијата се имплементираат колку да се имплементираат - во превод единствена цел на проектот за имплементација на системот е истиот да заврши со финален аутпут - функционален (технички) систем. 

Дефинирање на потребите (requirements) за имплементација врз основа на технички параметри - сосема не земајќи предвид кои се постоечките процеси на работа и како истите би можеле да станат поефикасни преку воведување на ИТ алатка. При воведувањето на системите може да дојде до сериозно усложнување на одредени процеси кои претходно функционирале беспрекорно.

Кратка визија - воспоставување на правила на користење на системот (откако истиот е имплементиран) кои ги задоволуваат само тековните организациски потреби, и не размислување за идните потреби за развој (т.н. "quick fix"). На пример - дефинирање на задолжителни полиња за пополнување во "CRM" софтвер кои еден ден ќе бидат причина за генерирање на погрешни извештаи кои нема да бидат никаква помош на менаџментот при носење на стратешки одлуки.

Тесна визија - односно ограничено гледање на системот што се имплементира како "stand-alone" решение, без да се инкорпорираат во големата слика севкупните ИТ решенија кои ги користи организацијата - во моментот и евентуално во иднина. Ова би значело дека при воведувањето на одреден систем кој за своите потреби користи и креира одредена база на податоци се креира паралелна документација на одредени "настани" кои веќе се архивираат во други системи и бази. Притоа, откако оваа штета е нанесена, понекогаш поминува и премногу долго време во кое се активни овие паралелни системи, и интеграцијата на базите станува се' покомплицирана и секако поскапа.

Кои се вашите искуства во вашата организација? Дали ова се проблеми со кои и вие се соочувате, дали е можеби грешам или нешто недостасува? 
Споделете!